11 Mart 2008 Salı
adsl nedir dial up nedir?
ADSL Teknolojisi Üzerine bilgiler
Uzun bir süre Internet erişimi için dial-up'a mahkum kalan ülkemizde, Internet yaygınlaştıkça alternatif bağlantı yöntemlerinin de kendilerini göstermeye başladıklarını gördük.
Ülkemizdeki Dial-up Harici Internet Servisleri
Maddi durumu yerinde olanlar veya firmalarda çalışanlar için uydu yüksek download hızıyla göz doldururken upload hizmetinin iyi olmaması yüksek fiyatının yanına tuz biber oldu. Geçen senenin ortalarında hizmete giren Kablolu Internet, ilk zamanlarda çok sorunluyken zaman geçtikçe yerini sağlamlaştırdı ve özellikle Internet kafeler tarafından da keşfedildikten sonra yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Modem fiyatının makul seviyelerde olması, saat başına ücretlendirme yerine aylık sabit ücrete dayalı olması kablo Internet'i cazip kılarken kablo TV olmayan binalara kurulumu için hat çekilme zorunluluğu bazılarımızın gözünde büyüdü ayrıca bant genişliğinin abonelerce ortaklaşa kullanılması abone sayısı fazla olan bölgelerde kablo Internet'in hızının düşmesine sebep oldu.Tabii İzmit gibi az aboneye sahip bölgelerde hız hala oldukça yüksek (35 Kilobyte!! diye duymuştum ama..)
ADSL Hizmeti
Son yıllarda Türk Telekom tarafından bir Internet bağlantı servisi daha hizmet vermeye başladı: ADSL. Birçoğumuza yabancı gelen bu hizmet Telekom tarafından reklamının yapılmaması, modem fiyatının oldukça yüksek olması gibi sebeplerden pek kullanıcı bulamadı ve meraklı bilişimciler arasında bilinmeyen, esrarengiz ama hep merak edilen bir servis olarak yerini aldı. Abone olanlar da altyapının daha tam oturmamasından nasiplerini aldılar. O zamanlar piyasada tek ADSL modem bulunuyordu o da 350$+ fiyatlı Alcatel 1000 modemiydi. Bu söylentiler doğru çıktı ve yaz aylarında ülkemize Alcatel olsun diğer firmaların olsun bir çok ADSL modem geldi ve fiyatları 150$'a kadar düşürdüler. Bu gelişme yeni şeyleri denemeye niyetli bilişimciler için çok iyi bir fırsattı, ayrıca kablo Internet'in aylık bedelinin ADSL'den 8-10 Milyon pahalılaşmasıyla ADSL tekrar gündemimize geldi.
ADSL Teknolojisi
ADSL kısaltmasının açılımı Asymetrical Digital Subscriber Line'dır. Güzel dilimize bu kelimeleri "Asimetrik Dijital Abone Hattı" olarak çevirebiliriz. ADSL DSL ailesinin asimetrik bir versiyonudur. DSL'lerin genel özellikleri kullanıcıya adanmış hat (dedicated line) olmalarıdır. Yani DSL'lerde bir hat, sadece hangi kullanıcıya ayrılmış ise o kullanıcı tarafından kullanılabilir. DSL'lerin bu özelliği bağlantı hızlarının sabit olması sonucunu doğurur. Bant genişliği anlatılırken hep araç yolu benzetmesi kullanılır bizde bu kuralı bozmayalım ve DSL 'ler için şöyle bir benzetme yapalım: Şehir dışından İstanbul'a (Internet ağı) gitmeye çalışıyorsunuz ve İstanbul'a gitmek için sadece sizin arabanızın gidebileceği bir yol var. Bu yol geniş duvarlarla üç bir yandan kapalı kimse giremez. ADSL'in DSL ailesinden farkını teşkil eden "A" harfi yani asimtrik olmak ise upload ve download hızlarının birbirinden farklı olmasından kaynaklanıyor. Türk Telekom'un ADSL tarifeleri kısmında görülen 128/32, 256/64 gibi hız ifadelerinde ilk yazılan download hızı(kbit) ikinci yazılan ise upload hızıdır(kbit). Yine otoyol örneğine dönecek olursak İstanbul'a gidişinizdeki yolunuz ile İstanbul'dan evinize dönüşteki yolunuzun büyüklüğü aynı değildir.
ADSL kullanan tanıdığınız varsa veya biraz araştırma yapmışsanız ADSL'in bulunduğu telefon hattından aynı anda Internet bağlantısı ve telefon görüşmesinin yapılabileceğini duymuşsunuzdur. ADSL bağlantı yöntemi, abonenin Internet'e bağlanması için telefon hattındaki boş olan yerleri kullanır. Telefon görüşmeleri belirli frekans aralıklarında yapılırken telefon hatlarının diğer frekansları normalde kullanılmaz. ADSL bu boş frekansları kendi ihtiyacına göre bölerek Internet bağlantısıyla telefon görüşmesinin karışmasını engeller. Bir bağlantıyı frekanslarına göre bölme yöntemi olan FDM (Frequency Division Multiplexing==Frekans Bölmeli Çoklama) ülkemizdeki ADSL bağlantısının kullandığı yöntemdir. Bu yönteme göre telefon görüşmeleri için ayrılmış frekans aralığı dışındaki frekans aralığı da upload/download'lar için birbirine eşit olmayan iki parçaya bölünür. Yani FDM ADSL'de aynı anda telefon görüşmesi, download, ve upload yapılabilir. Ülkemizde kullanılmayan bir diğer ADSL frekans bölme yöntemi de Echo-Channeled ADSL'dir. Bu yöntem upload ihtiyaçlarının genellikle kullanılmadığını varsayarak download frekans aralığının ihtiyaca göre upload aralığını da kullanabilmesini sağlar. Ama tam tersi geçerli değildir yani ihtiyaca göre upload download alanına giremez. Bu frekans ayırımları kısaca aşağıdaki gibidir.
(POTS: Telefon hattının kullandığı alan; Upstream:Upload alanı; Downstreamownload alanı) Yalnız, telefon hatlarıyla çakışmayan ADSL, fax sinyalleriyle karışabilmektedir. Bir hatta ADSL modem, telefon, ve fax paralel olarak bulunuyorsa fax'ın açık olduğu durumlarda telefon hattına dışarıdan yapılacak bir aramada ahizeyi kaldırırsanız fax sinyalini duyacaksınız ve ADSL Internet bağlantınız kopacaktır.
Türk Telekom ADSL Altyapısı
ADSL'in teknolojik özelliklerinden bahsettikten sonra ADSL'in bizi en çok ilgilendiren kısmına, ülkemizdeki durumuna bakalım. 6 aylık bir hizmet olan ADSL Türk Telekom'un TTNet sisteminin bir alt kolu olarak kendini gösteriyor. Altyapısı dünyada ADSL teknolojisinde oldukça ileri bir noktada olan Fransız Alcatel firmasının Türkiye departmanı tarafından yapılmıştır. Sistemin montesi esnasında ülkemizdeki ilk ADSL hizmeti olacağından ne kadar rağbet göreceği tam belirlenememiş ve bu yüzden oldukça kısıtlı sayıda aboneye hizmet verecek şekilde dizayn edilmiştir. 4 ilimizde (Ankara, Çanakkale, İstanbul, İzmir) toplam 32 ASAM birimi üzerinden hizmet veren ADSL'in illere göre ASAM dağılımı şöyledir:
Ankara: 8
Çanakkale: 1
İstanbul: 18
İzmir: 5
Yukarıda adı geçen ASAM birimi kullanıcıların TTNet altyapısındaki ATM ağına bağlanmalarını sağlayan çoklayıcı arabirimdir. Bir ASAM'ın üzerinde 1 ila 3 adet şasi adı verilen kısım bulunabilir. Her şasi içinde 12 ADLT(ADSL modeminin bağlandığı kart) kartı ve her kartta da 4 port (4 farklı modem desteği) bulunur. Yani biraz çarpma toplama yapıldığında bir şasinin 48 kullanıcıya hizmet verebildiği görülür. Bir bölgelerin ASAM'ındaki şasi sayısı bölgedeki kullanıcı sayısına göre değişirken bazı bölgelerimizde sürpriz şasi sayıları olabilmektedir. Ülkemizdeki ADSL hizmetinde şimdilik toplam olarak 2928 port vardır, yani Türk Telekom ADSL hizmeti şimdilik 2928 kullanıcıya hizmet verebilmektedir. Bu sayı 48'e bölündüğünde 61 adet şasi'nin bulunduğu görülür ki bu da ortalama olarak bir ASAM'da 2 şasi bulunduğunu yani her merkezin ortalama olarak 96 kullanıcıya hizmet verebildiği görülür. Muhtemelen bazılarımızın aklına bu noktada "Benim bağlı olduğum merkez doluysa başka merkezden hizmet alırım." diye bir düşünce geçecek. ADSL bağlantısı telefon hattından yapıldığından belli uzaklıktan sonra veri kaybı olabilmektedir. (2,5 Km gibi) Bu yüzden Türk Telekom ADSL'de bir ASAM kendisi merkezli 2,5 Km yarıçaplı bir kürede hizmet verebilmektedir. Teorik olarak ASAM bu kürenin dışında hizmet vermez mi? Verir fakat bağlantının hızının ne kadar olacağını garantileyemez. Bu yüzden Bostancı-Erenköy gibi yakın merkezler arası bile geçiş olamamaktadır. Port sayısının az olmasından sonra ADSL'in en kısıtlayıcı özelliği bu mesafe limitidir.
ADSL Modemleri ve Splitter'lar
Diyelim ki bulunduğunuz bölge'de ADSL ASAM'ı mevcut ve boş yer var. ADSL aboneliğine başvurdunuz ve abone oldunuz. Şu anda ADSL hattınızı kullanabilmeniz için tek bir adım kaldı: ADSL Modem satın alınması. Yazının başında da bahsettiğim gibi ADSL ülkemizde ilk çıktığı zaman piyasadaki tek modem Alcatel 1000 idi. Ethernet kartı üzerinden bağlantı ile çalışan bu modem fiyat bakımından hala gayet yüksek bulunuyor. Alcatel firmasının Alcatel 1000'den sonra Speedtouch ailesi piyasaya geldi. USB'si Internal'ı External'ı Ethernet bağlantılı olanı bulunan bu aile hem fiyatının makul olması hem de rahat bulunabilirliği açısından gayet başarılı. (Internal'ı 150$+KDV'den başlıyor) Ülkemize yazın başlangıcıyla Alcatel'den başka firmaların da modemleri piyasaya çıktı. Fiyat konusunda bir kısmı Alcatel Speedtouch'lardan bile daha makul olan bu modemlerin ufak bir sorunu var. ADSL sisteminin altyapısı Alcatel tarafından yapıldığı için Alcatel harici firmaların modemlerinde zaman zaman uyum sorunları olabiliyor. Bu tamamen ADSL altyapısından kaynaklanan bir problem firmaların modemlerinin kalitesinden olan bir problem değil. Ayrıca İstanbul Anadolu yakasında oturanlar için ufak bir not daha; Alcatel bile olsa USB modemlerin uyum sorunu çıkarma ihtimalleri var haberiniz olsun. Splitter konusunda ise ilk bilinmesi gereken "olması lazım" bir ürün olmadığı. Splitter'ın yaptığı işlem Internet bağlantınız esnasında telefonunuzu da kullanabilmenizi sağlamak. Sisteminizde splitter olsun olmasın dışarıdan yapılacak bir telefon araması sonucunda hattınız meşgul görünmeyecek fakat ahizeyi kaldırdığınızda dial-up'da olduğu gibi hattınız kesilecek. Çok basit bir birim olan splitter'a telefon hattınızın kablosunu, ADSL modeminize gidecek telefon kablosunu ve telefon'a gidecek kabloyu takıyorsunuz. Yalnız burada bir sorun var o da splitter'larda kabloların gireceği yerlerin standart telefon hattı kutularında olduğu gibi jack'li olmaması. Bu işlemi biraz elektrik bilgisi olabilen arkadaşlar yapabilir, yakınızda öyle bir tanıdığınız birisi yoksa en yakın elektrikçiye sadece hangi kablonun nereye takılacağını söyleyerek bu problemi aşabilirsiniz. (Splitter'ın üst kapağını açtığınızda hangi kablonun nereye takılacağına dair bulunan birkaç şekil yardımcı olacaktır.) Fakat son zamanlardaki splitter'ler jacklı.
ADSL Bağlantı Kurulumu
Donanım seviyesi bu kadar bilgiden sonra bir ADSL bağlantısının nasıl yapıldığına bakabiliriz. ADSL bağlantısı için bulunduğunuz ilin bölge baş müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor. (İstanbul Anadolu yakası için Acıbadem, Avrupa yakası için Gayrettepe Türk Telekom) Burada görevlilere ADSL'i bağlatmak istediğiniz telefon numarasını söylediğinizde hattınızın ADSL bağlantısına uygun olup olmadığına bakılıyor. Eğer sizin telefonunuza hizmet veren santral ADSL için bir POP noktası ise ve orada boş port var ise hattınız ADSL'e uygun demektir. Sözleşmeyi sadece ADSL özelliği açılacak telefonun üzerine kayıtlı olduğu kişi yapabiliyor. Bürokratik prosedürde istenilenler:
* Nüfus Cüzdanı.
* Nüfus Cüzdanının bir fotokopisi.
* Telefonun son dönemlerden, ödenmiş bir faturası.
Bu istenilenleri verdiğiniz zaman bir form doldurarak abonelik sürecinizi başlatıyorsunuz. Abone olurken hattınızın hızını seçmenin yanı sıra, statik IP isteyip istemediğinizi seçiyorsunuz. Açıkçası ev kullanıcıları için pek iyi olmasa da devamlı aktif olan ağ'lara yapılacak ADSL bağlantıları için gayet güzel. Bu noktadan sonra ADSL açtırma ücretini ödeyerek işlemlerinizin bir kopyasını alıyorsunuz. Telekom şubelerinden yaptıracağınız tüm işlem bundan ibaret.
Modeminizi evinizde kurdunuz ve opsiyonel olan splitter'ı da sisteminize eklediniz veya eklemediniz. İş emri başvurusu yapıldıktan ortalama 1 hafta sonra size telefon ile bağlı olduğunuz bölge başmüdürlüğünden hattınızın açıldığını söylüyorlar, kullanıcı adınızı ve parolanızı seçtikten sonra hattınız açılmış oluyor. Modem'inizin kullanma kılavuzundaki gibi bağlantı ayarınızı yapınca (ki bu aslında normal bir dial-up bağlantı yapmak gibi farkı yok.) hattınızı kullanmaya başlıyorsunuz. Aylık ADSL abonelik ücretini telefonunun faturasında görüyorsunuz.
Öneriler, Notlar
* Bir teknik problem olma durumunda (modem uyuşmaması, hattın kurulamaması) bağlı olduğunuz bölge başmüdürlüğünü aradığınız zaman kullanıcı adınızı sormak yerine hat no'nuzu soracaklardır. İş emrinizin sağ üst köşesinde bulabileceğiniz TTNET numarası olarak yazılan bu numara sizin hattınızın kodu olarak kullanılacak.
* Hattınız ilk açılırken bir süreliğine (2 saat ila 2 gün) hattınız kopuk olacak. Bu data santrallerinde yapılan normal bir işlemdir işleminizin yapıldığını gösterir.
* ADSL sistemi hala yeni bir sistem olduğundan problemleri bulunmakta. Zaman zaman merkezi arızaların olması muhtemeldir. Genelde 1-3 saatte çözülür.
Özet
Hattan düşmelerin olmadığı, stabil, güvenilir bir hat olan ADSL büyük ve çok sayıda dosya download'ı yapan kişiler için idael. Ayrıca dial-up Internet'lerdeki telefon parasını düşünecek olursanız ADSL'in 128/64'lük hattı gayet mantıklı geliyor. Günde ortalama 2-3 saat Internet kullanan bir kişi için ADSL hemen hemen aynı fiyata geliyor. Genellikle upload yapan kişiler için ADSL, upload hızını 4-5Kbyte'dan 7-8Kbyte çıkaracak ve 24 saat devamlı bağlantı imkanı sunacak. Download'larda hız 4-5Kbyte'dan 12-16Kbyte'a çıkacak ki bu 3 ila 4 kat hız demek. Ve unutulmaması gereken en önemli nokta hattın tamamının size ait olması başka kullanıcıların durumunun sizi kesinlikle etkilemeyecek olması. Ayrıca kullanıcı adınız veritabanında sadece sizin telefonunuz üzerinden gelirse kabul edilir bu yüzden bağlantınızın çalınması gibi bir durum da bulunmamakta. Öte yandan. 124$+KDV dan başlayan modem fiyatları ile ADSL modemler hala normal modemlerden oldukça pahalı. Sistemin altyapısının tam oturmamış olması ara sıra genel sorunların çıkabileceği manasına geliyor. Sistemin maksimum kullanıcı sayısının az olması da problemlerin en önemlisi.
Uzun Vadede ADSL
Internet'in dünyadaki öneminin her geçen gün artması hızlı, güvenilir ucuz ve devamlı bağlantıları ön plana çıkarıyor. Bu bakımdan uzun vadede ADSL iyi bir yatırım gibi görünüyor. 2004 ve sonrasında ADSL sisteminin kapasitesi 100-300 bin'leri bulacak. Eğer bu rakama ulaşılır, o zamana kadar ADSL altyapısının problemleri azalır ve iyi bir reklam yapılırsa dial-up şirketleri zor günlerine başlarlar veya alternatif ADSL'ler, daha iyi hizmetler ülkemize gelir ve Internet bağlantısı konusunda ülkemizde büyük gelişmeler olur. alıntıdır.
Uzun bir süre Internet erişimi için dial-up'a mahkum kalan ülkemizde, Internet yaygınlaştıkça alternatif bağlantı yöntemlerinin de kendilerini göstermeye başladıklarını gördük.
Ülkemizdeki Dial-up Harici Internet Servisleri
Maddi durumu yerinde olanlar veya firmalarda çalışanlar için uydu yüksek download hızıyla göz doldururken upload hizmetinin iyi olmaması yüksek fiyatının yanına tuz biber oldu. Geçen senenin ortalarında hizmete giren Kablolu Internet, ilk zamanlarda çok sorunluyken zaman geçtikçe yerini sağlamlaştırdı ve özellikle Internet kafeler tarafından da keşfedildikten sonra yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Modem fiyatının makul seviyelerde olması, saat başına ücretlendirme yerine aylık sabit ücrete dayalı olması kablo Internet'i cazip kılarken kablo TV olmayan binalara kurulumu için hat çekilme zorunluluğu bazılarımızın gözünde büyüdü ayrıca bant genişliğinin abonelerce ortaklaşa kullanılması abone sayısı fazla olan bölgelerde kablo Internet'in hızının düşmesine sebep oldu.Tabii İzmit gibi az aboneye sahip bölgelerde hız hala oldukça yüksek (35 Kilobyte!! diye duymuştum ama..)
ADSL Hizmeti
Son yıllarda Türk Telekom tarafından bir Internet bağlantı servisi daha hizmet vermeye başladı: ADSL. Birçoğumuza yabancı gelen bu hizmet Telekom tarafından reklamının yapılmaması, modem fiyatının oldukça yüksek olması gibi sebeplerden pek kullanıcı bulamadı ve meraklı bilişimciler arasında bilinmeyen, esrarengiz ama hep merak edilen bir servis olarak yerini aldı. Abone olanlar da altyapının daha tam oturmamasından nasiplerini aldılar. O zamanlar piyasada tek ADSL modem bulunuyordu o da 350$+ fiyatlı Alcatel 1000 modemiydi. Bu söylentiler doğru çıktı ve yaz aylarında ülkemize Alcatel olsun diğer firmaların olsun bir çok ADSL modem geldi ve fiyatları 150$'a kadar düşürdüler. Bu gelişme yeni şeyleri denemeye niyetli bilişimciler için çok iyi bir fırsattı, ayrıca kablo Internet'in aylık bedelinin ADSL'den 8-10 Milyon pahalılaşmasıyla ADSL tekrar gündemimize geldi.
ADSL Teknolojisi
ADSL kısaltmasının açılımı Asymetrical Digital Subscriber Line'dır. Güzel dilimize bu kelimeleri "Asimetrik Dijital Abone Hattı" olarak çevirebiliriz. ADSL DSL ailesinin asimetrik bir versiyonudur. DSL'lerin genel özellikleri kullanıcıya adanmış hat (dedicated line) olmalarıdır. Yani DSL'lerde bir hat, sadece hangi kullanıcıya ayrılmış ise o kullanıcı tarafından kullanılabilir. DSL'lerin bu özelliği bağlantı hızlarının sabit olması sonucunu doğurur. Bant genişliği anlatılırken hep araç yolu benzetmesi kullanılır bizde bu kuralı bozmayalım ve DSL 'ler için şöyle bir benzetme yapalım: Şehir dışından İstanbul'a (Internet ağı) gitmeye çalışıyorsunuz ve İstanbul'a gitmek için sadece sizin arabanızın gidebileceği bir yol var. Bu yol geniş duvarlarla üç bir yandan kapalı kimse giremez. ADSL'in DSL ailesinden farkını teşkil eden "A" harfi yani asimtrik olmak ise upload ve download hızlarının birbirinden farklı olmasından kaynaklanıyor. Türk Telekom'un ADSL tarifeleri kısmında görülen 128/32, 256/64 gibi hız ifadelerinde ilk yazılan download hızı(kbit) ikinci yazılan ise upload hızıdır(kbit). Yine otoyol örneğine dönecek olursak İstanbul'a gidişinizdeki yolunuz ile İstanbul'dan evinize dönüşteki yolunuzun büyüklüğü aynı değildir.
ADSL kullanan tanıdığınız varsa veya biraz araştırma yapmışsanız ADSL'in bulunduğu telefon hattından aynı anda Internet bağlantısı ve telefon görüşmesinin yapılabileceğini duymuşsunuzdur. ADSL bağlantı yöntemi, abonenin Internet'e bağlanması için telefon hattındaki boş olan yerleri kullanır. Telefon görüşmeleri belirli frekans aralıklarında yapılırken telefon hatlarının diğer frekansları normalde kullanılmaz. ADSL bu boş frekansları kendi ihtiyacına göre bölerek Internet bağlantısıyla telefon görüşmesinin karışmasını engeller. Bir bağlantıyı frekanslarına göre bölme yöntemi olan FDM (Frequency Division Multiplexing==Frekans Bölmeli Çoklama) ülkemizdeki ADSL bağlantısının kullandığı yöntemdir. Bu yönteme göre telefon görüşmeleri için ayrılmış frekans aralığı dışındaki frekans aralığı da upload/download'lar için birbirine eşit olmayan iki parçaya bölünür. Yani FDM ADSL'de aynı anda telefon görüşmesi, download, ve upload yapılabilir. Ülkemizde kullanılmayan bir diğer ADSL frekans bölme yöntemi de Echo-Channeled ADSL'dir. Bu yöntem upload ihtiyaçlarının genellikle kullanılmadığını varsayarak download frekans aralığının ihtiyaca göre upload aralığını da kullanabilmesini sağlar. Ama tam tersi geçerli değildir yani ihtiyaca göre upload download alanına giremez. Bu frekans ayırımları kısaca aşağıdaki gibidir.
(POTS: Telefon hattının kullandığı alan; Upstream:Upload alanı; Downstreamownload alanı) Yalnız, telefon hatlarıyla çakışmayan ADSL, fax sinyalleriyle karışabilmektedir. Bir hatta ADSL modem, telefon, ve fax paralel olarak bulunuyorsa fax'ın açık olduğu durumlarda telefon hattına dışarıdan yapılacak bir aramada ahizeyi kaldırırsanız fax sinyalini duyacaksınız ve ADSL Internet bağlantınız kopacaktır.
Türk Telekom ADSL Altyapısı
ADSL'in teknolojik özelliklerinden bahsettikten sonra ADSL'in bizi en çok ilgilendiren kısmına, ülkemizdeki durumuna bakalım. 6 aylık bir hizmet olan ADSL Türk Telekom'un TTNet sisteminin bir alt kolu olarak kendini gösteriyor. Altyapısı dünyada ADSL teknolojisinde oldukça ileri bir noktada olan Fransız Alcatel firmasının Türkiye departmanı tarafından yapılmıştır. Sistemin montesi esnasında ülkemizdeki ilk ADSL hizmeti olacağından ne kadar rağbet göreceği tam belirlenememiş ve bu yüzden oldukça kısıtlı sayıda aboneye hizmet verecek şekilde dizayn edilmiştir. 4 ilimizde (Ankara, Çanakkale, İstanbul, İzmir) toplam 32 ASAM birimi üzerinden hizmet veren ADSL'in illere göre ASAM dağılımı şöyledir:
Ankara: 8
Çanakkale: 1
İstanbul: 18
İzmir: 5
Yukarıda adı geçen ASAM birimi kullanıcıların TTNet altyapısındaki ATM ağına bağlanmalarını sağlayan çoklayıcı arabirimdir. Bir ASAM'ın üzerinde 1 ila 3 adet şasi adı verilen kısım bulunabilir. Her şasi içinde 12 ADLT(ADSL modeminin bağlandığı kart) kartı ve her kartta da 4 port (4 farklı modem desteği) bulunur. Yani biraz çarpma toplama yapıldığında bir şasinin 48 kullanıcıya hizmet verebildiği görülür. Bir bölgelerin ASAM'ındaki şasi sayısı bölgedeki kullanıcı sayısına göre değişirken bazı bölgelerimizde sürpriz şasi sayıları olabilmektedir. Ülkemizdeki ADSL hizmetinde şimdilik toplam olarak 2928 port vardır, yani Türk Telekom ADSL hizmeti şimdilik 2928 kullanıcıya hizmet verebilmektedir. Bu sayı 48'e bölündüğünde 61 adet şasi'nin bulunduğu görülür ki bu da ortalama olarak bir ASAM'da 2 şasi bulunduğunu yani her merkezin ortalama olarak 96 kullanıcıya hizmet verebildiği görülür. Muhtemelen bazılarımızın aklına bu noktada "Benim bağlı olduğum merkez doluysa başka merkezden hizmet alırım." diye bir düşünce geçecek. ADSL bağlantısı telefon hattından yapıldığından belli uzaklıktan sonra veri kaybı olabilmektedir. (2,5 Km gibi) Bu yüzden Türk Telekom ADSL'de bir ASAM kendisi merkezli 2,5 Km yarıçaplı bir kürede hizmet verebilmektedir. Teorik olarak ASAM bu kürenin dışında hizmet vermez mi? Verir fakat bağlantının hızının ne kadar olacağını garantileyemez. Bu yüzden Bostancı-Erenköy gibi yakın merkezler arası bile geçiş olamamaktadır. Port sayısının az olmasından sonra ADSL'in en kısıtlayıcı özelliği bu mesafe limitidir.
ADSL Modemleri ve Splitter'lar
Diyelim ki bulunduğunuz bölge'de ADSL ASAM'ı mevcut ve boş yer var. ADSL aboneliğine başvurdunuz ve abone oldunuz. Şu anda ADSL hattınızı kullanabilmeniz için tek bir adım kaldı: ADSL Modem satın alınması. Yazının başında da bahsettiğim gibi ADSL ülkemizde ilk çıktığı zaman piyasadaki tek modem Alcatel 1000 idi. Ethernet kartı üzerinden bağlantı ile çalışan bu modem fiyat bakımından hala gayet yüksek bulunuyor. Alcatel firmasının Alcatel 1000'den sonra Speedtouch ailesi piyasaya geldi. USB'si Internal'ı External'ı Ethernet bağlantılı olanı bulunan bu aile hem fiyatının makul olması hem de rahat bulunabilirliği açısından gayet başarılı. (Internal'ı 150$+KDV'den başlıyor) Ülkemize yazın başlangıcıyla Alcatel'den başka firmaların da modemleri piyasaya çıktı. Fiyat konusunda bir kısmı Alcatel Speedtouch'lardan bile daha makul olan bu modemlerin ufak bir sorunu var. ADSL sisteminin altyapısı Alcatel tarafından yapıldığı için Alcatel harici firmaların modemlerinde zaman zaman uyum sorunları olabiliyor. Bu tamamen ADSL altyapısından kaynaklanan bir problem firmaların modemlerinin kalitesinden olan bir problem değil. Ayrıca İstanbul Anadolu yakasında oturanlar için ufak bir not daha; Alcatel bile olsa USB modemlerin uyum sorunu çıkarma ihtimalleri var haberiniz olsun. Splitter konusunda ise ilk bilinmesi gereken "olması lazım" bir ürün olmadığı. Splitter'ın yaptığı işlem Internet bağlantınız esnasında telefonunuzu da kullanabilmenizi sağlamak. Sisteminizde splitter olsun olmasın dışarıdan yapılacak bir telefon araması sonucunda hattınız meşgul görünmeyecek fakat ahizeyi kaldırdığınızda dial-up'da olduğu gibi hattınız kesilecek. Çok basit bir birim olan splitter'a telefon hattınızın kablosunu, ADSL modeminize gidecek telefon kablosunu ve telefon'a gidecek kabloyu takıyorsunuz. Yalnız burada bir sorun var o da splitter'larda kabloların gireceği yerlerin standart telefon hattı kutularında olduğu gibi jack'li olmaması. Bu işlemi biraz elektrik bilgisi olabilen arkadaşlar yapabilir, yakınızda öyle bir tanıdığınız birisi yoksa en yakın elektrikçiye sadece hangi kablonun nereye takılacağını söyleyerek bu problemi aşabilirsiniz. (Splitter'ın üst kapağını açtığınızda hangi kablonun nereye takılacağına dair bulunan birkaç şekil yardımcı olacaktır.) Fakat son zamanlardaki splitter'ler jacklı.
ADSL Bağlantı Kurulumu
Donanım seviyesi bu kadar bilgiden sonra bir ADSL bağlantısının nasıl yapıldığına bakabiliriz. ADSL bağlantısı için bulunduğunuz ilin bölge baş müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor. (İstanbul Anadolu yakası için Acıbadem, Avrupa yakası için Gayrettepe Türk Telekom) Burada görevlilere ADSL'i bağlatmak istediğiniz telefon numarasını söylediğinizde hattınızın ADSL bağlantısına uygun olup olmadığına bakılıyor. Eğer sizin telefonunuza hizmet veren santral ADSL için bir POP noktası ise ve orada boş port var ise hattınız ADSL'e uygun demektir. Sözleşmeyi sadece ADSL özelliği açılacak telefonun üzerine kayıtlı olduğu kişi yapabiliyor. Bürokratik prosedürde istenilenler:
* Nüfus Cüzdanı.
* Nüfus Cüzdanının bir fotokopisi.
* Telefonun son dönemlerden, ödenmiş bir faturası.
Bu istenilenleri verdiğiniz zaman bir form doldurarak abonelik sürecinizi başlatıyorsunuz. Abone olurken hattınızın hızını seçmenin yanı sıra, statik IP isteyip istemediğinizi seçiyorsunuz. Açıkçası ev kullanıcıları için pek iyi olmasa da devamlı aktif olan ağ'lara yapılacak ADSL bağlantıları için gayet güzel. Bu noktadan sonra ADSL açtırma ücretini ödeyerek işlemlerinizin bir kopyasını alıyorsunuz. Telekom şubelerinden yaptıracağınız tüm işlem bundan ibaret.
Modeminizi evinizde kurdunuz ve opsiyonel olan splitter'ı da sisteminize eklediniz veya eklemediniz. İş emri başvurusu yapıldıktan ortalama 1 hafta sonra size telefon ile bağlı olduğunuz bölge başmüdürlüğünden hattınızın açıldığını söylüyorlar, kullanıcı adınızı ve parolanızı seçtikten sonra hattınız açılmış oluyor. Modem'inizin kullanma kılavuzundaki gibi bağlantı ayarınızı yapınca (ki bu aslında normal bir dial-up bağlantı yapmak gibi farkı yok.) hattınızı kullanmaya başlıyorsunuz. Aylık ADSL abonelik ücretini telefonunun faturasında görüyorsunuz.
Öneriler, Notlar
* Bir teknik problem olma durumunda (modem uyuşmaması, hattın kurulamaması) bağlı olduğunuz bölge başmüdürlüğünü aradığınız zaman kullanıcı adınızı sormak yerine hat no'nuzu soracaklardır. İş emrinizin sağ üst köşesinde bulabileceğiniz TTNET numarası olarak yazılan bu numara sizin hattınızın kodu olarak kullanılacak.
* Hattınız ilk açılırken bir süreliğine (2 saat ila 2 gün) hattınız kopuk olacak. Bu data santrallerinde yapılan normal bir işlemdir işleminizin yapıldığını gösterir.
* ADSL sistemi hala yeni bir sistem olduğundan problemleri bulunmakta. Zaman zaman merkezi arızaların olması muhtemeldir. Genelde 1-3 saatte çözülür.
Özet
Hattan düşmelerin olmadığı, stabil, güvenilir bir hat olan ADSL büyük ve çok sayıda dosya download'ı yapan kişiler için idael. Ayrıca dial-up Internet'lerdeki telefon parasını düşünecek olursanız ADSL'in 128/64'lük hattı gayet mantıklı geliyor. Günde ortalama 2-3 saat Internet kullanan bir kişi için ADSL hemen hemen aynı fiyata geliyor. Genellikle upload yapan kişiler için ADSL, upload hızını 4-5Kbyte'dan 7-8Kbyte çıkaracak ve 24 saat devamlı bağlantı imkanı sunacak. Download'larda hız 4-5Kbyte'dan 12-16Kbyte'a çıkacak ki bu 3 ila 4 kat hız demek. Ve unutulmaması gereken en önemli nokta hattın tamamının size ait olması başka kullanıcıların durumunun sizi kesinlikle etkilemeyecek olması. Ayrıca kullanıcı adınız veritabanında sadece sizin telefonunuz üzerinden gelirse kabul edilir bu yüzden bağlantınızın çalınması gibi bir durum da bulunmamakta. Öte yandan. 124$+KDV dan başlayan modem fiyatları ile ADSL modemler hala normal modemlerden oldukça pahalı. Sistemin altyapısının tam oturmamış olması ara sıra genel sorunların çıkabileceği manasına geliyor. Sistemin maksimum kullanıcı sayısının az olması da problemlerin en önemlisi.
Uzun Vadede ADSL
Internet'in dünyadaki öneminin her geçen gün artması hızlı, güvenilir ucuz ve devamlı bağlantıları ön plana çıkarıyor. Bu bakımdan uzun vadede ADSL iyi bir yatırım gibi görünüyor. 2004 ve sonrasında ADSL sisteminin kapasitesi 100-300 bin'leri bulacak. Eğer bu rakama ulaşılır, o zamana kadar ADSL altyapısının problemleri azalır ve iyi bir reklam yapılırsa dial-up şirketleri zor günlerine başlarlar veya alternatif ADSL'ler, daha iyi hizmetler ülkemize gelir ve Internet bağlantısı konusunda ülkemizde büyük gelişmeler olur. alıntıdır.
Etiketler: adsl, dial up, splitter
# fzl2007 tarafından gönderildi @ 16:48 
Kaydol: Yorumlar [Atom]